Nauka Angielskiego: skuteczne strategie i porady

Być może kiedyś próbowałeś już się uczyć, być może masz już kilka nieudanych prób za sobą. Być może zostałeś zniechęcony przez nauczyciela, może nie miałeś możliwości, a może po prostu Ci się nie chciało. Jeśli tak, to nie pozostaje Ci nic innego jak zostawić to wszystko za sobą. A teraz: popatrz w przyszłość. Możesz nauczyć się języka angielskiego. Wystarczy, jeśli wypowiesz jedno, tylko jedno magiczne słowo: „chcę”. Uwierz, że potrafisz. Nie daj się zniechęcić. Jeżeli wcześniej wmawiano Ci: „angielski jest trudny”, „nie dasz rady”, „jesteś za słaby”, „nie masz zdolności”… Zapomnij o tym. Każdy jest w stanie nauczyć się języka obcego! Gwarantuję Ci, że tak jest. Wystarczy poznać kilka ważnych elementów procesu uczenia się.

 

Silna motywacja to jest coś, co pomoże Ci w nauce języka

Jeżeli jesteś osobą dorosłą, która nie musi uczyć się i chodzić do szkoły, powinieneś zastanowić się po co chcesz nauczyć się języka. Określenie celu jest pierwszym, ważnym krokiem w tworzeniu motywacji. Jasno sprecyzowany cel pomoże Ci wytrwać w postanowieniu opanowania języka obcego. Dlaczego chcesz się nauczyć języka angielskiego? Które umiejętności językowe – mówienie, słuchanie, pisanie, czytanie – są dla Ciebie najważniejsze?

Jeżeli chcesz wyjechać za granicę, zwłaszcza w celach turystycznych, nacisk warto położyć na język komunikatywny: zrozumienie co mówią inni i umiejętne porozumienie się. Polecany jest język stosowany w codziennych sytuacjach: na lotnisku, w hotelu, na zakupach lub przy zwiedzaniu miasta. Ogólnie mówiąc, ważniejszy będzie zasób słów i zwrotów niż poznanie zaawansowanych struktur gramatycznych. 

Jeżeli język angielski ma służyć do celów zawodowych, warto skupić się na precyzji w zakresie swojej specjalizacji, poznać słownictwo, zwroty, które są często używane w Twojej pracy. Przykładowo, jeżeli pracujesz jako kelner, warto poznać słowa i zwroty używane w restauracji przez zagranicznych klientów. Podstawy gramatyki najczęściej  wystarczą w zupełności.

Jeżeli pracujesz w biurze i do Twoich obowiązków należy pisanie e-maili w języku angielskim, oprócz branżowych słów i zwrotów, warto jest również poznać zasady korespondencji handlowej, ortografii jak również zasad gramatycznych. Szef raczej nie będzie zadowolony, gdy odkryje, że służbowy e-mail zawiera błędy gramatyczne. 

Jeżeli chciałbyś zdać egzamin z języka angielskiego, dający dowód, ze znasz język na wysokim poziomie, nie unikniesz konieczności szkolenia każdej umiejętności językowej: rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstów pisanych, mówienia, znajomości zasad gramatycznych oraz umiejętności pisania listów lub wypracowań. 

Wybierz najlepszy sposób, dopasowany do Ciebie

Zakładam, że wzmocniłeś swoją motywację. Co dalej? Koniecznie powinieneś wybrać właściwą i możliwie najlepszą drogę do osiągnięcia swojego celu – opanowania języka obcego. Są różne sposoby na naukę: lekcje indywidualne, kursy grupowe w szkole językowej, samodzielna nauka w domu. Który z nich będzie dla Ciebie najbardziej korzystny? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Każdy sposób ma zalety i wady, jak również zależy od zasobności portfela.

Kursy grupowe

Pełni zapału i postanowień sięgamy po słuchawkę telefonu . Zazwyczaj jest pierwszym pomysłem na naukę języka. Wybór pada zwykle na kurs grupowy w szkole usytuowanej blisko naszego miejsca zamieszkania lub pracy. Sprawa nie okazuje się taka prosta.

Po pierwsze, dopasowanie dni i godzin jest trudniejsze niż przewidywaliśmy; po drugie zawsze pojawia się pytanie: a co będzie w przypadku wyjazdu służbowego czy choroby dziecka? Niestety, lekcje przepadają. Cena kursu również może nas niekiedy zaskoczyć. Ale uwaga, najtańsze kursy mogą okazać się totalną porażką z powodu niekompetencji lektora. Nie ma jednak reguły. Można trafić na zupełnie dobrego nauczyciela. Przed podjęciem decyzji i podpisaniem umowy zalecam jednak lekcję próbną lub rozmowę z lektorem – to właśnie on, a nie uśmiechnięta pani sekretarka, odgrywa tu główną rolę.

Kolejnym elementem nauki w szkole językowej jest określenie naszego poziomu języka. Jeśli zaczynamy naukę od podstaw, sprawa jest ułatwiona. Gorzej, jeżeli uczyliśmy się kiedyś, a później przerwaliśmy naukę. Przerwa zawsze niekorzystnie wpływa na edukację, powoduje luki w pamięci. Dopasowanie do odpowiedniego poziomu grupy znów nie staje się zbyt proste.

W końcu, o ile mamy szczęście, trafiamy na właściwy poziom i do odpowiedniej grupy, ale… może się okazać, że nasze koleżanki i koledzy mają po 12 lat. Zakładając, że udało nam się pokonać pierwsze trudności, rozpoczynamy naukę. Czekają nas pierwsze zajęcia… 

Powrót do szkolnej ławy może być powodem lekkiego stresu. Pojawiają się pierwsze wątpliwości… W pracy zawodowej radzę sobie dobrze, ale co będzie gdy lektor zapyta o coś, czego nie będę wiedział, a pozostali uczący się umieją to śpiewająco? Te i inne rozterki targają niejednym przyszłym, ambitnym słuchaczem kursu grupowego. Zakładając, że pierwsze zajęcia poszły nam w miarę dobrze, rozpiera nas duma i satysfakcja. Cała rodzina podziwia naszą inteligencję i determinację. Nadchodzą kolejne zajęcia. Czas płynie szybko, po okresie pierwszej fascynacji, nadchodzi znużenie lub zmęczenie. Nie miałem czasu nauczyć się słówek, praca domowa? Czy było coś zadane? Kiedy miałem to zrobić, po całym dniu pracy? Może zabrać zeszyt do biura i w wolnej chwili.. Nie, po prostu w biurze nie ma szans. Ojej, we wtorek wyjazd służbowy – opuszczam zajęcia, siła wyższa. Po powrocie łapie mnie przeziębienie. To tylko kilka zaległych lekcji, przecież nic się nie stało, nadrobię w weekend.

Dzielnie, wracam skruszony na salę lekcyjną. Aż tyle przerabialiście? Nie, nic a nic nie rozumiem z tego ćwiczenia… Zniechęcony, postanawiam, że muszę dać sobie kilka dni na uzupełnienie braków. Tak, na pewno, podczas weekendu nadrobię te kilka lekcji. W weekend przyjeżdżają goście. Tym sposobem przeciętnie zdeterminowany uczeń zniechęca się i prawdopodobnie w pewnym momencie rezygnuje z kursu. Może w przyszłym roku będę miał więcej czasu?  

Zajęcia indywidualne z lektorem

Drugim wyborem, co do sposobu nauki, są zajęcia indywidualne, popularnie mówiąc korepetycje. Nie mamy już problemów z dopasowaniem się do grupy, bo jesteśmy na lekcjach sami. Łatwiej też dobrać jest dogodne terminy. Oczywiście pod warunkiem, że nasz lektor nie ma już bardzo napiętego grafika zajęć. Cena – nie ma co ukrywać, cena za lekcję jest wyższa. Nie musimy jednak kupować czterech lekcji tygodniowo, a na przykład dwie. Tutaj przestroga: cena za lekcję nie powinna być jedynym kryterium wyboru. Tanie lekcje u licealisty, którego jedynym osiągnięciem jest piątka z angielskiego, mogą okazać się kompletną klapą. Nauka u „cioci z Ameryki” tym bardziej.

Proszę pamiętać o zasadzie – znać język angielski, to jedna sprawa, umieć nauczyć, to jest zupełnie, co innego. Sam fakt, że lektor jest „native speaker”, czyli jego ojczystym językiem jest angielski, też nie powinna nas zmylić. Przed podjęciem decyzji, co do wyboru nauczyciela, warto zasięgnąć opinii znajomych lub rodziny. Warto również zapytać się o kwalifikacje lektora, jak potrafi udokumentować znajomość języka. Generalnymi wyznacznikami są: dyplom filologii angielskiej, dyplom Kolegium Językowego, posiadanie certyfikatów Cambridge University: (od najwyższego stopnia) Certificate of Proficiency in English (CPE), Certificate in Advanced English (CAE), First Certificate in English (FCE).

Kolejnym kryterium są lata doświadczenia w pracy lektora. Im wyższe kwalifikacje posiada lektor, tym potencjalnie wyższa będzie cena za lekcję, ale również, jakość nauczania będzie wyższa. Ważną sprawą jest dyscyplina uczęszczania na zajęcia oraz forma płatności. Jeżeli mamy skłonność do opuszczania zajęć, nasz lektor jest pobłażliwy, płatności dokonujemy „za lekcję”, nasze szanse na zrobienie postępów są bardzo małe. W większości takich przypadków uczeń lub lektor, wcześniej czy później rezygnuje. Jedynym lekarstwem są jasno określone zasady, najlepiej umowa, płatności z góry i trzymanie się określonych dni i godzin.  

Samodzielna nauka angielskiego w domu

W pierwszej chwili taka forma może wydawać się idealna. Niskie koszty, brak dojazdów, oszczędność czasu i pieniędzy, uczę się, kiedy chcę i gdzie chcę. Po podjęciu takiego postanowienia, uczeń często kieruje kroki do księgarni, lub sklepu, gdzie można zakupić podręcznik czy też kurs multimedialny. Są osoby, które szukają darmowych materiałów do nauki w Internecie. Z dostępem do książek czy też kursów nie ma najmniejszego problemu.

Pełni zapału zaczynamy lekcję pierwszą. Większość „zdeterminowanych” nie przejdzie już do lekcji drugiej. Do lekcji dziesiątej dotrwa tylko garstka, cały kurs, czy podręcznik, przerobi samodzielnie, może jedna osoba na sto.

Dlaczego tak się dzieje? Uczyć się języka samodzielnie, zwłaszcza zaczynając na niższych poziomach, jest bardzo trudno. Musimy znaleźć na to dobrowolnie czas, co jest w życiu dorosłych, nie lada wyzwaniem. Nie mamy weryfikacji, czy uczymy się poprawnie.

Owszem, możemy powtarzać słowa, zwroty, nauczyć się regułek. Gdy jednak trzeba samodzielnie ułożyć zdanie, jesteśmy zakłopotani. Dużo problemów sprawia wymowa. Inaczej się pisze, inaczej czyta. Perfekcjoniści chcą od razu opanować poprawny akcent, co tylko przysparza więcej kłopotów niż daje efektów. Gramatyka, dosyć rozbudowana, na każdym poziomie nauki potrafi utrudnić życie.  

 

Przykłady dopasowania sposobów nauki angielskiego:

Kasia, lat 40. Pracuje w firmie do godziny 16, ma dwójkę małych dzieci. Ze względu na dużą ilość obowiązków, trudno jej dojeżdżać do centrum miasta dwa razy w tygodniu na kurs grupowy w godzinach 17-19. Wybrała zajęcia indywidualne, przychodzi do nauczycielki dwa razy w tygodniu wieczorem.

Zalety: nauka jest indywidualnie dopasowana, terminy mogą być elastycznie, gdy dzieci chorują, lekcje są przekładane na inny termin. Kasia jest sama na lekcji,  może swobodnie mówić po angielsku bez tremy, którą mogłaby mieć w dużej grupie.

Wady: cena za zajęcia jest stosunkowo wyższa od zajęć grupowych.

Robert, lat 23. Student. Mimo wielu lat nauki, jego angielski nie jest na wysokim poziomie. Ze względu na bliskość szkoły językowej, zapisał się na kurs grupowy, dwa razy w tygodniu, w godzinach wieczornych.

Zalety: Kurs był w promocji, cena za lekcję jest atrakcyjna.

Wady: W grupie jest 10 osób. Ponieważ Robert jest raczej nieśmiały, rzadko się odzywa na lekcjach. Przerabia podręcznik, wypełnia ćwiczenia ale czuje, że nadal ma dużą barierę w mówieniu. Coraz częściej Robert musi być wieczorami na uczelni, zajęcia angielskiego, przepadają. Trudno jest nadrobić zaległości.

Iwona, lat 30. Właśnie straciła pracę. Wie, że język angielski jest wymagany na jej stanowisku, prawie w każdym ogłoszeniu o pracę. Kiedyś się trochę uczyła języka, ale niewiele pamięta. Sytuacja finansowa i domowa nie pozwala jej ani na kurs ani na lekcje indywidualne z języka. Iwona jest zdeterminowana, aby szybko dostać nową pracę i postanawia pouczyć się samodzielnie w domu. Korzysta z darmowego kursu język angielski dla początkujących w Internecie, jak również z zestawu książek z CD do samodzielnej nauki języka.

Zalety: Koszt nauki jest prawie darmowy. Iwona nie traci czasu na dojazdy, uczy się w domu w każdej wolnej chwili, korzystając z własnego laptopa z dostępem do Internetu. Słucha i powtarza angielskie słowa i zwroty. Korzysta z fiszek online, które pomagają jej w zapamiętaniu słów. Rozwiązuje ćwiczenia i testy. Czuje, że dużo sobie przypomina i że jest na dobrej drodze.

Wady: Czasami Iwona czuje, że dobrze by było uczyć się z lektorem, kimś, kto potwierdzi, że mówi dobrze, wytłumaczy trudniejsze zasady i zachęci ją do dalszej pracy.  

 

Bądź dumny, podziwiaj siebie  i gratuluj sobie, za to, że dokonujesz czegoś wyjątkowego i się rozwijasz

Nauka języka to proces, więc bądź realistyczny w swoich oczekiwaniach. Jak długo uczyłeś się języka polskiego? Trochę to trwało, prawda? Nie oczekuj więc, że w kilka dni, zaczynając od podstaw, będziesz mówił biegle po angielsku i rozumiał filmy angielskie bez tłumaczenia. Nie bądź niecierpliwy: etapy nauki języka angielskiego można podzielić na poziomy: podstawowy, średnio zaawansowany, zaawansowany…

Wielu ludzi skupia się wyłącznie na tym, czego z angielskiego jeszcze nie znają, nieustannie się  krytykują i ignorują cały postęp, który osiągnęli. Przesadny krytycyzm i niezadowolenie potrafi szybko zniechęcić i onieśmielić do nauki. Jaka jest na to rada? Bądź dumny, podziwiaj siebie  i gratuluj sobie, za to, że dokonujesz czegoś wyjątkowego i się rozwijasz. Ciesz się każdym poznanym słowem i zwrotem. Zamiast myśleć: ojej, znowu tyle nowych rzeczy, nie dam chyba rady, pomyśl jak fajnie, że masz możliwość nauki i jesteś z dnia na dzień coraz mądrzejszy. 

Angielski jest wokół nas. Wystarczy się rozejrzeć. Mimo, iż żyjemy w Polsce, mówimy i myślimy po polsku, codziennie spotykamy kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt angielskich słów. Angielski jest wszędzie.  Słuchaj i zwracaj uwagę na angielskie słownictwo w domu i w pracy. Wsłuchuj się w angielskie słowa w piosenkach i reklamach, czytaj napisy na towarach. Przykład? Prawdopodobnie piłeś ją już niejeden raz: Lipton tea – herbata lipton. Staraj się kojarzyć słowa, wtedy lepiej je zapamiętasz. Skojarzenia myślowe nie muszą być specjalnie wyszukane, wystarczy, że przemawiają one do Ciebie i ułatwiają Ci zapamiętywanie.

Najlepiej mieć codzienny kontakt z językiem. Jeżeli nie masz takich możliwości, stwórz je sobie sam. Podstawą języka są słowa i zwroty. Owszem, gramatyka angielska jest dosyć rozległa i skomplikowana, ale w życiu codziennym poradzisz sobie świetnie z ograniczonym zakresem struktur gramatycznych. Powodzenia!